الکساندر گوتلیب باومگارتن فیلسوف آلمانی قرن 18 میلادی که به عنوان بنیانگذار زیباییشناسی به عنوان یک رشته مستقل فلسفی شناخته میشود، برای نخستین بار او واژه «زیباییشناسی» را ابداع و تلاش کرد تا این رشته را بهطور سیستماتیک تعریف و بررسی کند
بسیاری از آثار هنری مشهور دنیا بر اساس اصول زیباییشناسی باومگارتن قابل تحلیل هستند اما شاید «لاس منیناس» یکی از شاخصترین آنها باشد. ندیمهها یا لاس منیناس از شناختهشدهترین نقاشیهای دیهگو ولاسکس، نقاش بزرگ سده ۱۷ است؛ از این اثر که در موزه موزه دل پرادو نگهداری میشود به عنوان «با ارزشترین تابلوی اسپانیا» یاد میشود
این تابلوی نقاشی، اتاقی بزرگ و کم نور در کاخ سلطنتی مادرید را نشان میدهد و چهرههای بسیاری را از دربار اسپانیا در بر میگیرد. برخی به بیرون بوم به سوی بیننده نگاه میکنند و برخی دیگر بین خود در حال گفتگو هستند. شاهزاده مارگاریت ترزای پنج ساله در وسط تابلو ایستادهاست. و جمعی از ندیمههایش، ملازم، محافظ، دو کوتوله، و یک سگ، دوره کردهاند
کمال حسی: باومگارتن زیبایی را به عنوان کمال حسی تعریف میکند. «لاس منیناس» با ترکیب دقیق نور، رنگها و جزئیات واقعگرایانه، تجربه بصری بسیار کاملی را به بیننده ارائه میدهد. جزئیات چهرهها، لباسها و حتی انعکاسهای نور در آینه و شیشهها، همگی به کمال حسی نقاشی افزودهاند
ترکیب حواس و عقل: در این نقاشی، ولاسکز با به کارگیری تکنیکهای پیچیده و بازی با پرسپکتیو و انعکاس، تجربهای چندگانه از واقعیت را به بیننده ارائه میدهد. این ویژگی نه تنها به حس بینایی بلکه به عقل و تحلیل منطقی بیننده نیز توجه دارد. حضور خود ولاسکز در نقاشی و نحوه بازنمایی صحنهای که شامل شاه و ملکه در آینه است، بیننده را به تأمل درباره واقعیت و بازنمایی هنری دعوت میکند
زیبایی به عنوان علم کاربردی: باومگارتن زیباییشناسی را به عنوان یک علم کاربردی میبیند که میتواند در هنرهای مختلف به کار رود. لاس منیناس به عنوان یک اثر هنری برجسته نشان میدهد که چگونه اصول زیباییشناختی میتوانند در هنر نقاشی به کار گرفته شوند تا یک تجربه زیباییشناختی پیچیده و غنی ایجاد شود
نقش هنر در تربیت انسان: باومگارتن معتقد است که هنر نقش مهمی در تربیت و پرورش انسان دارد. لاس منیناس با ارائه تصویری از دربار سلطنتی اسپانیا و نشان دادن روابط اجتماعی و سلسلهمراتبهای موجود، نه تنها یک اثر هنری زیبا بلکه یک سند تاریخی و اجتماعی نیز به شمار میآید که میتواند به تربیت و آموزش بیننده کمک کند
منبع این مطلب کانال تلگرام «هنر و فلسفه» است